4^η Πανελλήνια Ημέρα σχολικού αθλητισμού, Οκτώβριος 2017

Στις 2 Οκτωβρίου, 4η Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού, είχαμε τη χαρά να μιλήσουμε στη Β’ Λυκείου του 4ου Λυκείου Αχαρνών. Ο προπονητής μας Κωνσταντίνος Αθανασίου με τη βοήθεια λίγων αθλητών μας που παρουσίασαν φόρμες με γυμνά χέρια και όπλα του Παραδοσιακού Σαολίν Κουνγκ Φου, μίλησε για το αθλητικό μέρος της πολεμικής τέχνης και απάντησε σε ερωτήσεις των μαθητών. Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της παρουσίασης ήταν στο τέλος, όταν τα παιδιά σηκώθηκαν και δοκίμασαν μαζί μας μερικές βασικές κινήσεις! Ακολουθεί η ομιλία του Κωνσταντίνου Αθανασίου, εμπνευσμένη από τον τίτλο της φετινής ημέρας σχολικού αθλητισμού.

ΑΘΛΟΥΜΑΙ, ΧΑΡΑΖΩ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Γιατί κάνουμε αθλητισμό;

Κατ’ αρχάς, για τη χαρά της άθλησης. Όλοι είμαστε κατά βάθος παιδιά, χαιρόμαστε να κινούμαστε, να χορεύουμε, να κάνουμε αθλήματα, σωστά; Γιατί όμως; Τι μας δίνει ο αθλητισμός;

• Πρώτον: Συμμετοχή και κοινωνικοποίηση: αθλούμαι με τους φίλους μου, γίνομαι μέλος μιας ομάδας και ευχαριστιέμαι την παρέα των άλλων.
• Δεύτερον: Εκγύμναση: δυναμώνω το σώμα μου, το χρησιμοποιώ με νέους τρόπους, βλέπω τις δυνατότητές του, γνωρίζω τα όριά μου.
• Τρίτον: Χρήση του μυαλού μου με νέους τρόπους: μαθαίνω νέα πράγματα, μαθαίνω να τα συνδυάζω και να τα χρησιμοποιώ περνώντας καλά.

Ίσως κάποιοι από εσάς να αναρωτιούνται: είναι άραγε μια πολεμική τέχνη και άθλημα; Σας απαντώ πρώτα στο τι είναι η πολεμική τέχνη: είναι ένα κωδικοποιημένο σύστημα παραδοσιακών μαχητικών τεχνικών που εξασκούνται για διαφορετικούς λόγους, π.χ. για αυτοάμυνα, για εφαρμογή από το στρατό, ή, όπως ήταν αρχικά ο λόγος στην Κίνα όπου αναπτύχθηκαν, για την σωματική, συναισθηματική, διανοητική και πνευματική ανάπτυξη του ατόμου.

Όλες οι Κινέζικες παραδοσιακές πολεμικές τέχνες χρησιμοποιούν τεχνικές αναπνοής και αυτοσυγκέντρωσης, καθώς και ασκήσεις για ευζωία και μακροζωία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που παγκοσμίως, πολλά συστήματα έχουν τις ρίζες τους και εξασκούνταν από μοναχούς διάφορων θρησκειών. Στην Κίνα, οι πολεμικές τέχνες έχουν ιστορία 4.000 χρόνων και θεωρούνται μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.

Γιατί λέμε όμως τέχνη; Γιατί ο προπονητής ονομάζεται δάσκαλος; Η φύση της τέχνης είναι να εμπνέει στον άνθρωπο συναισθήματα, να του διευρύνει το μυαλό, να τον εξυψώνει διανοητικά και πνευματικά. Ακριβώς αυτό κάνει και η πολεμική τέχνη, μια τέχνη πολύ ανθρώπινη, καθώς δίνει στον ασκούμενο τη δυνατότητα να εξερευνήσει και να εκφράσει με σωματικό και πνευματικό τρόπο αυτά που μαθαίνει. Ο δάσκαλος, ένας άνθρωπος που θεωρείται και πατέρας για τον ασκούμενο, είναι καθοδηγητής στην πορεία του στη ζωή, καθώς αναλαμβάνει την ευθύνη του για τη διάρκεια της μαθητείας του.

Εμείς όμως λέμε εδώ ότι πρόκειται και για άθλημα, σωστά; Το γουσού είναι το πιο δημοφιλές άθλημα στην Κίνα, μια χώρα 1,4 δις ανθρώπων. Χωρίζεται σε μοντέρνο και παραδοσιακό. Οι κανονισμοί για το μοντέρνο φτιάχτηκαν πρώτη φορά το 1949, και το ίδιο δίνει έμφαση στο βαθμό δυσκολίας των ακροβατικών κινήσεων, στην ακρίβεια της παρουσίασης και όχι στις μαχητικές τεχνικές. Θυμίζει περισσότερο ακροβατική και ενόργανη γυμναστική, εξού και είναι περισσότερο άθλημα.

Το παραδοσιακό βασίζεται στην προπόνηση των παραδοσιακών τεχνικών μάχης, στη συνεχόμενη εξάσκηση και όχι στη φιγούρα των ψηλών αλμάτων. Εδώ μαθαίνουμε την άμεση εφαρμογή των τεχνικών, με σκοπό την αυτοάμυνα και τη διανοητική πειθαρχία.

Κάθε κίνηση που βλέπουμε, εκτός από ομορφιά, πρέπει να αποπνέει και την κατάλληλη αίσθηση εφαρμογής στη μάχη. Αυτό που το ξεχωρίζει από άλλες πολεμικές τέχνες, είναι η φιλοσοφία πίσω από την ιστορία του, ο πλούτος του περιεχομένου του, η ομορφιά των κινήσεων, η δύσκολη προπόνηση καθώς και ότι ο ασκούμενος πρέπει να επιδεικνύει συνεχή υπομονή και επιμονή για να προοδεύσει.

Για να μάθει κάποιος όλες αυτές τις κινήσεις, εξασκείται σε προκαθορισμένες σειρές που ονομάζονται φόρμες. Αυτές παρουσιάζονται είτε με γυμνά χέρια, είτε με παραδοσιακά όπλα, από 1 αθλητή, 2 ή 3 μαζί, ή κι από ολόκληρη ομάδα.

Εκτός από τις φόρμες, υπάρχει και το καθαυτό μαχητικό άθλημα, το σάντα. Το σάντα αναπτύχθηκε από τον Κινεζικό στρατό μετά από παρατήρηση και συγκέντρωση των πρακτικών του παραδοσιακού γουσού κουνγκ φου. Συνδυάζει γροθιές και λακτίσματα πλήρους επαφής με την πάλη, τις αρπάγες, τις ρίψεις. Δεν αποτελεί από μόνο του στυλ, αλλά είναι μέρος του γουσού κουνγκ φου και υπάγεται στην ίδια ομοσπονδία.

Γιατί όμως συνδέουμε τον αθλητισμό με το μέλλον; Μια απάντηση θα μπορούσε να είναι ότι, μέσω του αθλητισμού, ενδυναμώνω την υγεία μου, άρα, ως υγιής άνθρωπος που συνεχίζει να γυμνάζεται, παρατείνω τη ζωή μου. Σωστό. Θα μπορούσε όμως ο αθλητισμός να είναι το μέλλον μου;

Στην Ελλάδα ποιοι αθλητές πιστεύετε ότι βγάζουν χρήματα, όπως λέμε; Ποιοί αθλητές ζουν από το άθλημά τους; Οι ποδοσφαιριστές και οι μπασκετμπολίστες. Γιατί; Γιατί είναι επαγγελματίες αθλητές, δηλαδή αμοίβονται για να εξασκούν το άθλημά τους. Σε μια μικρή χώρα, και μάλιστα σε κρίση, όπως η Ελλάδα, δεν μπορούμε δυστυχώς να γίνουμε όλοι ποδοσφαιριστές και μπασκετμπολίστες υψηλού επιπέδου και να βγάλουμε πολλά χρήματα ώστε να ζούμε από το άθλημα που αγαπάμε. Μάλιστα, υπάρχουν πολλοί αθλητές σε άλλα γνωστά αθλήματα, όπως ο στίβος, η κολύμβηση, η ενόργανη γυμναστική, το βόλει, το χάντμπολ, το τζούντο, η πάλη, που παλεύουν καθημερινά σε αντίξοες συνθήκες, για να κάνουν αυτό που αγαπούν πιο πολύ, αυτό στο οποίο είναι καλοί, συχνά χωρίς τη βοήθεια του κράτους.

Άρα, υπάρχει μέλλον στο να ακολουθήσει ένα παιδί καριέρα αθλητή; Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι ο καθένας πρέπει να κάνει αυτό που τον ευχαριστεί και τον κάνει να αισθάνεται καλά με τον εαυτό του. Ο αθλητισμός μας δίνει ευεξία, μας κάνει να αισθανόμαστε δυνατοί και σίγουροι για τον εαυτό μας. Μας μαθαίνει να βάζουμε στόχους και να παλεύουμε για να τους πετύχουμε. Και αν έχουμε μάθει να δουλεύουμε πολύ, τότε δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουμε λάθος. Ακόμη και την αποτυχία μαθαίνουμε να την αντιμετωπίζουμε με τον σωστό τρόπο. Η αποτυχία δεν είναι το τέλος, αλλά μια καινούργια αρχή.

Με το γουσού κουνγκ φου θα αναρωτιέστε τι γίνεται. Το γουσού είναι ένα αναγνωρισμένο άθλημα, με οργανωμένη ομοσπονδία, με εθνικά και διασυλλογικά πρωταθλήματα, κύπελλα και διάφορες άλλες διοργανώσεις κατά τη διάρκεια του χρόνου. Αθλητές του γουσού παίρνουν μέρος σε Ευρωπαικά και Παγκόσμια πρωταθλήματα και τα τελευταία χρόνια κερδίζουν πολλά μετάλλια. Μια πρώτη θέση σε εθνικό, ευρωπαικό ή παγκόσμιο πρωτάθλημα προσφέρει μόρια για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, όπως και στα άλλα αθλήματα.

Η πορεία όμως ενός αθλούμενου στο συγκεκριμένο άθλημα δεν περιορίζεται μόνο στο κομμάτι του αθλητή ή πρωταθλητή. Ένα παιδί που αγαπά το άθλημά του μπορεί να γίνει ένας καλός προπονητής ή δάσκαλος στην τέχνη του. Να δώσει εξετάσεις και να μπει στα ΤΕΦΑΑ ή να περάσει από σχολή προπονητών. Να ανοίξει έναν αθλητικό σύλλογο και να διδάξει μικρά και μεγαλύτερα παιδιά, να τους δείξει τι είναι αυτό που τράβηξε και τον ίδιο στον αθλητισμό. Να γίνει δηλαδή κάποιος που μπορεί να πλάσει, να ετοιμάσει καινούργιους αθλητές, να τους διδάξει έναν διαφορετικό τρόπο ζωής.

Για να λέμε την αλήθεια, πολλοί από εσάς, στην ηλικία σας, δεν βρίσκετε κανένα ενδιαφέρον στον αθλητισμό ή κοροιδεύετε αυτούς που κάνουν αθλητισμό, και αυτό είναι κάτι που ποτέ δεν κατάλαβα. Δεν βρίσκω κανένα ενδιαφέρον στο να κοροιδέψω κάποιον που κάνει κάτι διαφορετικό από εμένα, ή κάτι που εμένα δεν μου αρέσει, πόσο μάλλον έναν συμμαθητή ή φίλο που αφιερώνει τον ελεύθερό του χρόνο στο να γίνει καλός σε κάτι που επέλεξε αυτός. Ο αθλητισμός μας μαθαίνει να σεβόμαστε τους συνανθρώπους μας, τον κόπο τους, την προσπάθειά τους, είτε επιτυχημένη, είτε αποτυχημένη, και να τους δεχόμαστε όπως είναι. Μας μαθαίνει να συμπεριφερόμαστε στους άλλους όπως θέλουμε να συμπεριφέρονται και σε εμάς, δηλαδή με σεβασμό, κατανόηση και αποδοχή.

Το να σεβόμαστε τους άλλους είναι κάτι πολύ σημαντικό, ειδικά στις πολεμικές τέχνες. Δείχνει αξιοπρέπεια, δύναμη, αλλά πάνω απ’ όλα, μυαλό. Αναγνωρίζοντας τις ικανότητες των άλλων, μπορούμε και αξιολογούμε και τις δικές μας. Κάτι επίσης σημαντικό στις πολεμικές τέχνες είναι να μπορούμε να αναγνωρίσουμε μια δύσκολη κατάσταση και να την αποφύγουμε, τις περισσότερες φορές μάλιστα αυτό είναι πιο σημαντικό από το να επικρατήσουμε.

Το ότι μαθαίνουμε μια πολεμική τέχνη δεν σημαίνει ότι μπορούμε να κάνουμε τα πάντα, να τα βάλουμε με όλους, να δείρουμε έναν μεγαλόσωμο νταή. Δεν σημαίνει ότι είμαστε οι πιο δυνατοί, ή οι καλύτεροι. Σημαίνει ότι ελέγχουμε τον εαυτό μας όπως και το σώμα μας. Ελέγχουμε τον θυμό μας. Δεν προκαλούμε μια άσχημη κατάσταση ώστε να αποδείξουμε την αξία μας. Η αξία μας δεν αποδεικνύεται στον δρόμο. Ο καλύτερος τρόπος να προστατέψουμε τον εαυτό μας είναι να αποφύγουμε μια επικίνδυνη κατάσταση. Αν εκθέτουμε τον εαυτό μας